ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Με το άνοιγμα των σχολείων κάποια παιδιά θα αποχωριστούν για πρώτη φορά τους γονείς τους, καθώς θα διαβαίνουν την πόρτα του παιδικού σταθμού ή του νηπιαγωγείου. Για κάποια απ’ αυτά, η εμπειρία θα είναι οδυνηρή. Το κλάμα και η άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο φαινόμενο και οι ψυχολόγοι το αποδίδουν κυρίως στο άγχος που δημιουργεί ο αποχωρισμός από τους γονείς.

Παρόλο που οι γονείς ανησυχούν και δυσκολεύονται, όταν βλέπουν το παιδί στην πόρτα του σχολείου, την πρώτη μέρα, εβδομάδα ή μήνα να κλαίει έντονα, κάτι τέτοιο θεωρείται φυσιολογικό, καθώς το κλάμα αποτελεί ένδειξη και της σχέσης-δεσμού με τους γονείς του. Για αρκετά παιδιά, η είσοδος στο σχολείο ενεργοποιεί το άγχος αποχωρισμού, καθώς πιστεύουν ότι η μαμά ή ο μπαμπάς θα τα αφήσει στο σχολείο και δεν θα έρθει να τα πάρει. Η μετάβαση στο σχολείο, σ’ ένα νέο χώρο, με πολλά παιδιά, δημιουργεί στην αρχή μια αναστάτωση, καθώς το παιδί απομακρύνεται από την ασφάλεια του σπιτιού και των προσώπων που το περιστοίχιζαν. Νιώθει ότι χάνει την αποκλειστικότητα και ότι χρειάζεται να αναπτύξει νέες δεξιότητες και συμπεριφορές για να ενταχθεί.

Το άγχος του αποχωρισμού είναι φυσιολογικό και ξεκινά από την ηλικία των 6 μηνών, κατά την οποία το βρέφος δυσανασχετεί, όταν βλέπει τους γονείς του να απομακρύνονται. Αυτό διαρκεί μέχρι την ηλικία των 3 ετών και σταδιακά μειώνεται.

Όσο μεγαλώνει ένα παιδί, τόσο πιο εύκολος είναι ο αποχωρισμός από τους γονείς. Ωστόσο, κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, από τον οποίο εξαρτάται το άγχος. Αλλά δεν εξαρτάται μόνο απ’ αυτό, εξαρτάται από το επίπεδο του παιδιού, την ιδιοσυγκρασία του, από προηγούμενες εμπειρίες αποχωρισμού, από τον τρόπο που οι γονείς χειρίζονται τον αποχωρισμό.

Το άγχος του αποχωρισμού είναι μία φυσιολογική αντίδραση των παιδιών, αλλά… και των μεγάλων. Ορισμένες φορές ο αποχωρισμός μπορεί να είναι δυσκολότερος για τους  γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στην έκφραση των συναισθημάτων τους. Τα παιδιά έχουν μεγάλη ευκολία να «διαβάζουν» τις αντιδράσεις μας. Συναισθήματα όπως το άγχος, η αμφιβολία και οι τύψεις, επειδή αναγκαζόμαστε να το αφήσουμε στη φροντίδα άλλων ,αποκωδικοποιούνται από το παιδί και του δημιουργούν αίσθηση ανασφάλειας. Θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι το παιδί έχει τα μάτια του στραμμένα επάνω μας για να βεβαιωθεί ότι θα είναι ασφαλές στο νέο του περιβάλλον και ότι έχουμε εμπιστοσύνη στην ικανότητά του να προσαρμοστεί σ’ αυτό.Πίσω από κάθε παιδί που έχει άγχος κρύβεται ένας γονιός με άγχος.

Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου παιδί και γονέας (συνήθως μητέρα) έχουν αναπτύξει μια έντονη σχέση προσκόλλησης/δεσμού ως προσπάθεια αναπλήρωσης (κυρίως από την πλευρά του γονέα) κάποιου συναισθηματικού κενού, γεγονός που δυσκολεύει την προσαρμογή του παιδιού στο νέο περιβάλλον. Αυτό, εντείνεται, όταν ο γονέας δείχνει ότι ανησυχεί πολύ για το πού θα πάει το παιδί, ιδίως όταν αυτό παρουσιάζει κάποια προβλήματα υγείας ή είναι μοναχοπαίδι και αρκετές φορές κλαίει μπροστά του.

Σε αυτό το στάδιο, οι γονείς, με τη στάση σας και τη συμπεριφορά σας, παίζετε ένα σημαντικό ρόλο, όσον αφορά στην ικανότητα του παιδιού να προσαρμοστεί γρήγορα και ομαλά στη νέα κατάσταση. Μια καλή αρχή είναι το πρώτο βήμα για τη σωστή κοινωνικοποίηση του παιδιού και απαλλάσσει γονείς και παιδί από το άγχος και το στρες, που δημιουργεί η αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας.

Κάποιες στρατηγικές που ίσως φανούν χρήσιμες να τις εφαρμόσουμε ώστε να κάνουμε πιο εύκολες τις στιγμές του αποχωρισμού και να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στο νέο του περιβάλλον, είναι οι ακόλουθες:

Μικρές συμβουλές για την προετοιμασία

Λίγες μέρες πριν

• • Μιλήστε του για τη δική σας πρώτη φορά στο σχολείο, αξιοποιήστε την εμπειρία του μεγαλύτερου αδερφού ή ενός μικρού φίλου.
  •  Διαβάστε του βιβλία ή πείτε του ιστορίες που να περιέχουν ποικίλα συναισθήματα και να έχουν καλό τέλος. Όμως όχι πάρα πολύ κουβέντα γι’αυτό που έρχεται, γιατί και πάλι το παιδί γίνεται καχύποπτο, νευρικό, ανασφαλές και φορτίζεται με άγχος. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα φτιάξει ένα παιδί με το μυαλουδάκι του. Γεγονός πάντως είναι ότι ένα παιδί 4-6 ετών πρέπει να είναι προκαταβολικά ενήμερο.
  • Αποφύγετε σχόλια του τύπου “τώρα μεγάλωσες, έχεις και υποχρεώσεις”, “τώρα να δούμε αν θα τα καταφέρεις”, “τέρμα τα αστεία αρχίζουν τα σοβαρά” κλπ.
  • Δώστε έμφαση στο ότι μεγαλώνει κα χαίρεστε που το βλέπετε αυτό, ότι του έχετε εμπιστοσύνη και ότι θα τα καταφέρει.
  • Το παιδί νιώθει αγωνία και άγχος με το άγνωστο. Λίγες μέρες πριν την έναρξη πηγαίνετε μαζί στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο για να εξοικειωθεί με τους χώρους. Είναι σημαντικό να γνωρίσει την αίθουσα που θα κάνει μάθημα, τις τουαλέτες, την αυλή και αν είναι δυνατόν και τη δασκάλα του. Είναι σημαντικό και για εσάς να γνωρίζετε καλά το καινούργιο περιβάλλον γιατί έτσι θα έχετε μια βάση πληροφοριών και ευκαιρίες συζήτησης με το παιδί σας.
  •  Πηγαίνετε μαζί να αγοράσετε τα σχολικά είδη και βοηθείστε το να ετοιμάσει την τσάντα του.
  • Ενισχύστε την αυτονομία του όσο βρίσκεται στο σπίτι ώστε να αναπτύξει τις ικανότητές του (π.χ. αφήστε να τρώει μόνο του στο τραπέζι ή όταν ένα παιδί έχει «καθαρίσει», να ενθαρρύνεται να πηγαίνει στην τουαλέτα και να καθαρίζεται μόνο του).

Την πρώτη μέρα στο σχολείο

• • • Δώστε του χρόνο να ξυπνήσει και να ετοιμαστεί με την ησυχία του.
    • Αν μπορείτε συνοδεύστε το μέχρι το σχολείο και καθίστε λίγο μαζί του.
    • Αν αυτό σας είναι δυνατόν διαβεβαιώστε το ότι θα πάτε να το πάρετε το μεσημέρι ή ότι θα είστε στο σπίτι να το υποδεχθείτε και τηρείστε το.
    •  Αποχαιρετήστε το με τρυφερότητα αλλά και αποφασιστικότητα. Έτσι θα καταλάβει ότι εμπιστεύεστε την ικανότητά του να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
    • Μην περιφέρεστε τριγύρω του. Το παιδί θα καταλάβει το άγχος σας και θα δυσκολευτεί να ηρεμήσει.
    •  Βάλτε στην τσάντα του ένα αγαπημένο αντικείμενο από το σπίτι (ζωάκι, κούκλα, ή βιβλίο).
    • Μη φεύγετε στα κρυφά. Έτσι θα ξέρει ότι μπορεί να σας εμπιστευτεί. 
    •  Καθιερώστε μια όμορφη και τρυφερή ρουτίνα αποχαιρετισμού.
    •  Μην το εμποδίζετε να εκφράσει τα συναισθήματά του.
    •  Δώστε του ξεκάθαρα μηνύματα. Το παιδί θα πρέπει να ξέρει ότι θα πάει στο νηπιαγωγείο όσο κι αν κλαίει και χτυπά τα πόδια του στο πάτωμα.
    •  Μην υποχωρείτε ποτέ όσο έντονες κι αν είναι οι αντιδράσεις του. Αν υποχωρήσετε μια φορά, θα μάθει ότι μ” αυτόν τον τρόπο μπορεί να πετυχαίνει αυτό που θέλει.
    •  Μη δείξετε ποτέ ότι είστε αγχωμένοι για το σχολείο. Αν είστε θετικοί για το νέο του περιβάλλον θα το βοηθήσετε να αισθανθεί ασφάλεια.
    • Η τήρηση του σχολικού ωραρίου είναι πολύ σημαντική. Πιθανή αργοπορία πολλαπλασιάζει το άγχος, την ανασφάλεια και κλονίζει την εμπιστοσύνη του παιδιού.

Μετά το σχολείο

• • Η επιστροφή του από το σχολείο είναι το ίδιο σημαντική με την αναχώρηση.
  •  Υποδεχθείτε το με αγκαλιές και φιλιά. Επαινέστε το που ήταν τόσο “γενναίο”. Δώστε του μια μικρή λιχουδιά πριν το φαγητό. Ρωτήστε το για αυτή τη σημαντική μέρα. Προσπαθήστε να ρωτήσετε για πράγματα συγκεκριμένα και όχι γενικά. Άλλα παιδιά είναι ενθουσιώδη και έχουν διάθεση να μιλήσουν, άλλα είναι λιγότερο ομιλητικά. Αξιοποιήστε τις πληροφορίες που ήδη έχετε από την επαφή σας με το σχολείο, π.χ. παίξατε με τις δαχτυλομπογιές; τι έπαιξες στο διάλειμμα; ρωτήστε το λεπτομέρειες για τα παιδάκια που γνώρισε, π.χ. του Γιώργου του αρέσει το ποδόσφαιρο; έτσι ώστε να καταλάβει ότι πραγματικά ενδιαφέρεστε για την ημέρα του.
  •  Κάντε τη μέρα αυτή ξεχωριστή για την οικογένεια οργανώνοντας “μίνι οικογενειακό πάρτυ”. Φτιάξτε του το αγαπημένο του φαγητό ή ένα κέικ για να το γιορτάσετε. Αυτές τις πρώτες μέρες προσπαθήστε να είστε ευέλικτοι και υπομονετικοί. Σκεφθείτε πόσες άλλες “πρώτες φορές” θα αντιμετωπίσει το παιδί σας. Όσο καλύτερα προσαρμοστεί αυτή την πρώτη φορά τόσο πιο εύκολες θα είναι οι επόμενες.
  • Μη συζητάτε για τη δασκάλα του, τα προβλήματα και ότι άλλο προκύπτει στο σχολείο, μπροστά στο παιδί..
  •  Μην εκπλαγείτε αν εκεί που νομίζατε ότι λύσατε το πρόβλημα, αυτό επανεμφανιστεί μετά από διακοπές ή κάποια ασθένεια που κράτησε το παιδί μακριά από το σχολείο ή τον παιδικό σταθμό.
  •  Να πιστέψετε και να του το δείξετε ότι εμπιστεύεστε την ικανότητά του να κάνει θετικές αλλαγές.
  •  Να έχετε καλή επαφή και επικοινωνία με τις δασκάλες του παιδιού. Είναι καλό να ξέρετε ότι έχετε ένα σύμμαχο που θα σας βοηθήσει στην προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο.

Τι είναι καλό να αποφύγετε

• • Να πάτε εσείς το παιδί σας στην παιδαγωγό – κάτι τέτοιο θα κάνει το παιδί να αισθανθεί ότι το σπρώχνετε μακριά σας/το διώχνετε και πιθανώς θα κάνει το άγχος του αποχωρισμού που βιώνει, πιο έντονο. Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι τέτοιο, αφήστε την παιδαγωγό να το προσεγγίσει η ίδια.
  • Να μην καθυστερείτε πολύ την αναχώρησή σας, εάν βλέπετε ότι το παιδί σας κλαίει και δεν σας αφήνει να φύγετε. Εάν για δέκα λεπτά το παιδί σας συνεχίζει να κλαίει, να οδύρεται ή και να ουρλιάζει, ισχύει το εξής: από την στιγμή που ξέρει ότι θα φύγετε, θα κλαίει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει αυτό. Είναι προτιμότερο να επισπεύσετε την αναχώρησή σας, και να επικοινωνήστε τηλεφωνικά με το νηπιαγωγείο λίγη ώρα αφότου φύγατε, για να σιγουρευτείτε ότι έχει ηρεμήσει και είναι με τα παιδιά της τάξης του. Τις περισσότερες φορές, λίγα λεπτά από την αναχώρηση του γονιού, τα παιδιά σταματούν να κλαίνε.
  • Να το συγκρίνετε με τα άλλα παιδιά τα οποία έχουν ήδη προσαρμοστεί λέγοντάς του «να κοίτα – ο τάδε δεν κλαίει που φεύγει η μαμά του!». Το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό και επεξεργάζεται τα γεγονότα διαφορετικά. Εάν το συγκρίνετε με άλλα παιδιά του δείχνετε ότι ο δικός του ρυθμός δεν είναι σωστός. Αφήστε το να εκφράσει την δυσαρέσκειά του και την όποια στεναχώρια του όπως αυτό θέλει, για να το διευκολύνετε να περάσει αυτό το στάδιο.

 ΠΗΓΕΣ:http://parents.org.gr/psych/a151

            http://www.paidiatriki.gr/8ema_proti_mera_sto_sxoleio/

fShare

Tweet